Tips για αποδοτικο διαβασμα

    Καλώς ήρθες Σεπτέμβρη!

Πολλοί από εμάς είχαμε χαράξει στο μυαλό μας πως ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας των υποχρεώσεων, των πολλών εξωσχολικών δραστηριοτήτων, του σχολείου, της πίεσης, της έναρξης της καθημερινής μελέτης, της αναβολής των παιχνιδιών με τους φίλους στις πλατείες και τα πάρκα για το επόμενο καλοκαίρι, του «τι εννοείς όχι πια ελεύθερος χρόνος;», των προστριβών με τους γονείς για τις υποχρεώσεις μας ως μαθητές…κι ένα σωρό άλλες αρνητικές σκέψεις που συνεπάγεται το διάβασμα. Σχεδόν κάθε Κυριακή ανέβαιναν οι παλμοί καθώς όλο και κάποια γραμματική άσκηση, μια έκθεση ή μία μαθηματική εξίσωση ξέμεινε στη μελέτη μας με αποτέλεσμα να «τρέχουμε» το βράδυ να τα ολοκληρώσουμε για να είμαστε συνεπείς στα μαθήματα της Δευτέρας. Και στον ύπνο μας να ονειρευόμαστε πως το τετράγωνο της υποτείνουσας ισούται με το εἰμί εἶ ἐστί, έστω x ο πρόλογος , μα μήπως δεν έγραψα τον επίλογο; Όλο αυτό το υποσυνείδητο άγχος και η κακή διάθεση που ενυπάρχει στην έννοια του διαβάσματος καθιστά τη μελέτη φορτική και καταναγκαστική ψάχνοντας απεγνωσμένα τη χαλάρωση και τη διαφυγή.

Το μεγάλο χέρι βοηθείας στην ψυχολογία του παιδιού και στην παρότρυνσή του για διάβασμα δίνουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί. Ας μην ξεχνάμε πως όλοι μας περάσαμε από τα μαθητικά χρόνια και ήρθαμε αντιμέτωποι με αντίστοιχες καταστάσεις έχοντας ανάγκη από μια συμπονετική κουβέντα και μια ανάσα σιγουριάς, από ένα χαμόγελο και μία επιβράβευση. Δεν γεννηθήκαμε παντογνώστες και ούτε καταφέραμε να γίνουμε μόνο και μόνο επειδή περάσαμε από τα θρανία του δημοτικού στα θρανία του γυμνασίου και του λυκείου. Το ερώτημα, λοιπόν, που γεννάται είναι «πώς να βοηθήσω το παιδί μου ώστε το διάβασμά του να είναι ευχάριστο και αποδοτικό;» .

Προτού ξεκινήσουμε να σημειωθεί πως υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι που θα μπορούσαν να βοηθήσουν και πως αυτό που ταιριάζει στην ψυχολογία και την προσωπικότητα ενός παιδιού δεν σημαίνει πως θα ταιριάξει και στο άλλο. Άλλωστε, όπως ανέφερε η Maria Montessori «Αν το παιδί δεν μπορεί να μάθει με τον τρόπο που το διδάσκουμε, τότε πρέπει να το διδάξουμε με τον τρόπο που μπορεί να μάθει».

Tips για αποδοτικό διάβασμα

    1.  Δημιουργήστε ένα «ευχάριστο περιβάλλον       διαβάσματος»

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη συγκέντρωση του παιδιού να υπάρχει ένας χώρος στο σπίτι στον οποίο θα μπορεί να διαβάσει ανενόχλητο. Η σωστή στάση του σώματος, η καλής ποιότητας καρέκλα, και ο κατάλληλος φωτισμός είναι απαραίτητα για να μην κουράζεται εύκολα και γρήγορα χάνοντας τον ειρμό του. Δεν πρέπει να υπάρχει ανοιχτή τηλεόραση ή να μοιράζεται το χώρο με πχ. τον μικρότερο αδερφό του που παίζει. Φροντίστε να υπάρχει ένα ήρεμο περιβάλλον. Ο εκνευρισμός και τα επικριτικά σχόλια δεν βοηθούν το παιδί. Καλό είναι να έχει το παιδί το πρόγραμμα μαθημάτων σε εμφανές σημείο στο δωμάτιό του πχ.στο γραφείο, στην πόρτα ή στον τοίχο.

2. Φτιάξτε πρόγραμμα μελέτης

Όπως κάθε τι που γίνεται συστηματικά και συνεπώς ολοκληρώνεται με σωστό τρόπο, έτσι και το διάβασμα θέλει το πλάνο του. Φτιάξτε ένα πρόγραμμα και τηρήστε το. Μελλοντικά το πρόγραμμα αυτό γίνεται «έμφυτο» και το παιδί αποκτά το αίσθημα της μελέτης, χωρίς τη δική σας υπενθύμιση. Σημαντική σημείωση: Μην υπερβάλλετε στη διάρκεια του διαβάσματος. Να θυμάστε ότι η συγκέντρωση ενισχύεται με μικρά διαλείμματα. Αποδοτικότερο γίνεται το διάβασμα όταν το παιδί ξεκινά με τα δυσκολότερα για εκείνο μαθήματα και προχωρά στα ευκολότερα καθώς η κούραση αυξάνεται με το διάβασμα. Επιπλέον, μια σύντομη επανάληψη στο τέλος της μέρας μπορεί να βοηθήσει το γονέα να εστιάσει σε ορισμένα ιδιαίτερα σημεία αλλά και το παιδί να νιώσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.  Μέρος της οργάνωσης είναι και η έγκαιρη προετοιμασία του σχολικού εξοπλισμού (τσάντα, κασετίνα, βιβλία κ.λπ.) στην αρχή με τη βοήθεια του γονέα και στη συνέχεια χωρίς.

 3.  Επιβραβεύστε την προσπάθεια του

Κάθε παιδί διαβάζει για το μέλλον του. Όμως το πόσο σημαντικό είναι το διάβασμα για το μέλλον μας, συνήθως το καταλαβαίνουμε όταν πια έχουμε μεγαλώσει. Επιβραβεύστε το παιδί σας, χωρίς υπερβολή φυσικά. Επίσης, να θυμάστε πως η επιβράβευση δεν είναι υλική απαραίτητα. Η επιβράβευση είναι και μία ζεστή κουβέντα και οτιδήποτε μπορεί να δώσει στο παιδί το κίνητρο να προσπαθήσει περισσότερο. Βαρύγδουπο παράδειγμα που έχουμε ακούσει όλοι μας αποτελεί το «αν δεν τελειώσεις το διάβασμα δεν θα σηκωθείς από την καρέκλα» κάτι που οφείλουμε να αποδόσουμε με ωραιότερο τρόπο όπως «όταν τελειώσεις τα μαθήματά σου θα βγεις να παίξεις».

 4.  Σταθείτε στο πλευρό του παιδιού σας

Μιλήστε με τους δασκάλους. Η εξίσωση της μάθησης έχει δύο μεταβλητές: το παιδί και το δάσκαλο. Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο δάσκαλος τα αδύνατα και δυνατά σημεία ενός παιδιού βοηθώντας το έτσι να κατανοήσει την πληροφορία που του δίνεται. Εάν παρατηρήσετε κάποια δυσκολία στη μελέτη στο σπίτι, μπορείτε να τη συζητήσετε με τον/την δάσκαλο/α λειτουργώντας παρέα σωστότερα στο παιδί. Από την άλλη, εάν αισθάνεστε πως δεν έχετε υπομονή για να βοηθήσετε το παιδί σας να διαβάσει, δεν είστε κακοί γονείς. Η καθημερινότητα είναι δύσκολη και το διάβασμα θέλει διάθεση, υπομονή, επιμονή και ηρεμία. Ζητήστε βοήθεια. Υπάρχουν άνθρωποι και μέσα που δρουν με τον σωστό τρόπο και τα κατάλληλα εργαλεία, βοηθώντας το παιδί σας να αγαπήσει το διάβασμα και να πιστέψει στις δυνατότητές του.

 5. Δώστε βάρος στη μάθηση και όχι στους βαθμούς

Εννοείται πως οι καλοί βαθμοί είναι σημαντικοί στο σχολείο, όμως αν το παιδί σας δυσκολεύεται να πάρει καλούς βαθμούς τότε είναι καλή ιδέα να επικεντρωθείτε στο να μάθει. Μιλήστε καθημερινά μαζί του για τις σχολικές δραστηριότητες και ζητήστε του να σας μεταφέρει όσα έμαθαν στην τάξη κάθε μέρα. Ακούστε το παιδί με τρομερό ενδιαφέρον και δείξτε του πως θέλετε να σας τα μεταφέρει γιατί σας ενδιαφέρουν οι πληροφορίες και περισσότερο επειδή απολαμβάνετε την κουβέντα μαζί του. Πιστέψτε πως το παιδί ενδόμυχα ξεκινά να επικεντρώνεται στο να εισπράξει τη μάθηση με τον τρόπο που του ταιριάζει περισσότερο.

6.  Σωστή διατροφή, αρκετός ύπνος, υγεία, ευεξία και καλές παρέες

Αυτό που πρέπει να κάνετε σε αρχική φάση είναι να διερευνήσετε την υγεία του παιδιού σχετικά με την ακοή και την όραση, τις μαθησιακές δυσκολίες, τα ψυχολογικά προβλήματα,  να βεβαιωθείτε ότι ακολουθεί μια ισορροπημένη και πλούσια διατροφή σε συνδυασμό με έναν ποιοτικό και χωρίς διακοπές ύπνο, καθώς και τις παρέες συνομηλίκων ούτως ώστε να μην αποτελεί θύμα ή θήτης παρενόχλησης. Το παιδί πρέπει να έχει και ώρες χαλάρωσης μέσα στη μέρα. Καλό είναι να μη ζητούν οι γονείς απ’το παιδί να ξεκινάει το διάβασμά του μόλις γυρίσει από το σχολείο ή να το φορτώνουν με αμέτρητες εξωσχολικές δραστηριότητες, ιδιαίτερα όταν αυτές απορρέουν από τα δικά τους ανεκπλήρωτα όνειρα. Ο διάσημος Ελβετός ψυχολόγος Καρλ Γιουγκ είχε πει ότι το μεγαλύτερο φορτίο για ένα παιδί είναι η ζωή που δεν έζησαν οι γονείς του.

Τέλος, πολύ σημαντική είναι η  σωστή εκτίμηση των δυνατοτήτων του παιδιού και οι ανάλογες προσδοκίες από τους γονείς του. Κάθε προσπάθεια να γίνει το παιδί κάτι πολύ περισσότερο από αυτό που του επιτρέπουν οι ικανότητές του κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει στην αποτυχία και την απογοήτευση.

                                                                                                                Ελένη Κωσταβέλη